ที่ตั้ง : บ้านโคกปราสาท ต.ไทยเจริญ อ.ปะคำ จ.บุรีรัมย์
ปราสาทบ้านใหม่ไทยเจริญปัจจุบันตั้งอยู่ในโรงเรียนคริสต์ประจำหมู่บ้าน ปราสาทบ้านใหม่ไทยเจริญ เป็นศาสนสถานขอมที่สร้างด้วยอิฐและศิลาแลง ในอดีตเป็นศาสนสถาน ปัจจุบันเป็นแหล่งโบราณสถาน ปัจจุบันเป็นโบราณสถานขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 8 ม. มีเสากรอบประตูหินทรายของปรางค์ตั้งอยู่ทั้ง 4 ด้าน ผนังเรือนธาตุและส่วนบนของปรางค์พังทลายลงหมดแล้ว มีเศษอิฐและศิลาแลงเกลื่อนโดยรอบ การกำหนดอายุของปราสาทวิเคราะห์จากเสาประดับกรอบประตูซึ่งอาจตรงกับศิลปะแบบบันทายศรีเสาประดับกรอบประตูดังกล่าวมีลักษณะเป็นเสาแปดเหลี่ยม ซึ่งคงมีลายวงแหวนอยู่เฉพาะที่กึ่งกลางเสาและที่เสี้ยวของเสาลายใบไม้ที่ประดับอยู่เหนือและใต้วงแหวนมีขนาดเท่ากันทุกใบ และระหว่างใบไม้แต่ละใบมีลายอุบะแทรกอยู่เป็นระยะกึ่งเสี้ยวของเสาได้หายไปเหลือเพียงช่องว่างระหว่างลายด้วยเหตุที่ว่าเสาประดับกรอบประตูในศิลปะร่วมแบบบันทายศรีนิยมเลียนแบบเสาในศิลปะร่วมแบบเขมรตั้งแต่สมัยร่วมแบบไพรกเมงในช่วงแรกๆซึ่งไม่ปรากฏกึ่งเสี้ยวของเสาแต่อย่างใดลักษณะพวกอุบะที่แทรกระหว่างลายใบไม้นี้อาจถือเป็นเอกลักษณ์ของลวดลายบนเสาประดับกรอบประตูในศิลปะร่วมแบบบันทายศรีได้แม้ว่าลายอุบะนี้ได้คงอยู่ต่อมาในศิลปะร่วมแบบเขมรในประเทศไทยเป็นเวลานานกว่าศิลปะเขมรในประเทศกัมพูชาก็ตาม นอกจากนี้ลักษณะการเข้าประตูของปราสาทบ้านใหม่ไทยเจริญนี้อาจนำไปศึกษาเทียบเคียงได้กับปราสาทเสคตาตุย ในศิลปะเขมรในประเทศกัมพูชา ซึ่งสร้างขึ้นในรัชกาลของพระเจ้าชัยวรมันที่ 5 อันเป็นสมัยที่เจิญขึ้นของศิลปะแบบบันทายศรีนี้เองปัจจุบันโบรารสถานแห่งนี้เป็นที่ตั้งของโบสถ์ในศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิค โดยสร้างศาลาหลังคามุงสังกะสีคลุมเสากรอบประตูปรางค์ทั้ง 4 ด้านไว้ เพื่อเป็นที่ประดิษฐานรูปพระแม่มารี |